Bilindiği gibi chiller cihazlar, kondenser yapılarına göre ikiye ayrılmaktadır. Bunlar hava soğutmalı ve su soğutmalı chiller modelleridir. Bu yazımızda hava soğutma chiller seçimi ve hava soğutmalı chiller alırken dikkat edilecekler konusunu ele alacağız. Hava soğutmalı chiller cihazları, bakır boru, alüminyum kanattan imal edilmiş kondenser ünitelerinde, yüksek sıcaklığa sahip soğutucu gazın ısısını, ortam havası vasıtasıyla düşürmek vasıtasıyla çalışır. Ancak hava soğutmalı chiller cihazlarda kendi içlerinde birçok özellik barındırmaktadırlar. Kullanılacak bölgenin ve yapılacak işin durumuna göre tercih edilme durumları da değişmektedir. Bu nedenle hava soğutmalı chiller seçerken birçok faktörü göz önünde bulundurmanız gerekmektedir.
Genel özellikleri itibariyle baktığımızda, hava soğutmalı chiller cihazları, su soğutmalı chiller cihazlarına kıyasla daha düşük performansa sahiptirler. Ancak yine de bazı durumlarda hava soğutmalı chiller cihazları tercih edilmektedir. Peki hava soğutmalı chiller seçimi ve hava soğutmalı chiller alırken dikkat edilecekler nelerdir?
Minimum Kapasite
Hava soğutmalı chiller seçimi yapılırken genelde kullanılacak olan bölgenin özellikleri ve kullanılacak cihazların kapasitesinin büyüklüğü dikkate alınır. Kullanılacağı bölgenin çok soğuk olması ve gece gündüz arasında sıcaklık bakımından farkların çok yüksek olduğu yerlerde hava soğutmalı chiller tercih edilir. Ancak bu gibi durumlarda minimum kapasiteli cihazların kullanılıp kullanılmadığı göz önünde bulundurulmalıdır. Düşük kapasiteli cihazlar varsa eğer hava soğutmalı chiller tercih etmek mantıklıdır.
Yükseklik Faktörü
Hava soğutmalı chiller alırken dikkat edilecekler konusunda sırada yükseklik faktörü var. Hava soğutmalı gruplarda yükseklik arttıkça kapasite azalmaktadır. Bu yüzden bu faktörü iyice düşünmeniz gerekir. Örneğin Anakara ilinde yükseklik arttıkça %1 oranında kapasite düşer.
Kontrol Şekli
Hava soğutmalı bir grup tercih edecekseniz kontrol şeklinide düşünmeniz gerekmektedir. Çünkü kontrol şekli kolay olan cihazlar daha verimli çalışma vadeder.
Hava Sıcaklıklarına Direnç
Hava soğutmalı gruplarda her 1 C’lik hava sıcaklığındaki artık cihazın kapasitesini %1 düşürmektedir. Bu durum seçim yapmanızı oldukça etkileyecek önemli bir noktadır. Aynı zamanda bu değişim kompresörü de etkilemektedir ve kompresörün çektiği gücü %1 artırmaktadır.
Basınç Koruması
Hava soğutmalı olsun ya da su soğutmalı olsun cihazları mümkün olduğunca yüksek basınçtan korumak gerekmektedir. Bunun için kondenser hava debileri yüksek olmalıdır. Aynı zamanda düşük ve orta basınçlı soğutucu akışkanlar tercih edilmelidir.
COP Değerleri
Hava soğutmalı chiller cop (performans katsayısı) değeri su soğutmalı chillerin cop değerinden düşüktür. Su soğutmalı chillerin değeri hava soğutmalı chiller grubundan %30-60 oranında daha iyidir. Bu durum muhakkak kendi koşullarınızla da bir arada düşünülerek hareket edilmelidir.
Düşük Evaporatör Basınç Kaybı
Yine hava soğutmalı chiller grubunda mümkün olduğunca evaporatör basınç kaybı değerleri 60 kPa’ı geçmemelidir ve olabildiğince daha düşük evaporatör basınç kaybı olan gruplar tercih edilmelidir.
Cihazın Boyutu
Cihazın boyutuda bu noktada önemli bir yere sahiptir. Eğer küçük bir işletme sahibiseyniz ona göre bir tercih yapmanız gerekir. Bu gibi durumlarda az yer kapladığı için genelde Hava soğutmalı gruplar tercih edilmektedir.
Gürültü Seviyesi
Hava soğutmalı chiller gürültü sorunu da düşünülmelidir. Gürültü seviyesinin önemli olduğu yerlerde pratik olarak, serbest alan şartlarda 5m mesafede ses basınç değerinin 75dBA’yı geçmediği gruplar seçilmeli, daha düşük gürültü seviyesine sahip gruplar tercih edilmelidir.
Tuz Testi Sertifikalı Olması
Deniz kenarına monte edilecek ve tuzlu ve korozif bir atmosfere maruz kalacak olan olan grupların sac aksamı “Tuz Testi Sertifikalı” (örneğin 500 saat tus sprey testi), kondenser bataryaları en azından özel korumalı (birkaç sene koruyabilir), ancak mümkünse bakır boru/bakır kanatlı seçilmelidir.
Kompresör Sayısı
Seçilen gruptaki kompresör sayısı ile soğutucu akışkan devre sayısı mutlaka şartnamelere yazılmalıdır.
Hava soğutmalı chiller satın alırken dikkat edilecek hususları göz önünde bulundurduğunuzda yıllarca aynı performansta kullanabileceğiniz chiller soğutma sistemlerini elde etmiş olursunuz. Maksimum verim elde edersiniz.
